Ярилцлагынхаа асуултуудыг шинэчлээд бид эхний зочноор нь хэл шинжлэлийн ухааны доктор М.Саруул-Эрдэнэ багшийг урилаа. Монгол хэл соёлыг судлан таниулах, монгол судлалыг хөгжүүлэх, гаднынхны Монголтой холбоотой үлдээсэн өвийг сурвалжлах үйлсэд үнэтэй хувь нэмэр оруулж яваа тэрээр өдгөө дэлхий хамгийн том, хамгийн үнэтэй Конгрессын Номын Санд монгол номын мэргэжилтнээр ажиллаж буй. Үүний сацуу "Өдрийн сонин", Baabar.mn-д сонирхолтой нийтлэл бичиж, ном бүтээл бичиж орчуулж, "Зугаатай хэл шинжлэл" фэйсбүүк группийг удирдаж, сошиал медиагаар сонин содон, хөгжилтэй зүйлс бичиж түгээж, тун идэвхтэй амьдардаг билээ.
Байршил: АНУ, Виржиниа муж
Эрхэлдэг ажил: Конгрессын Номын Сангийн монгол номын мэргэжилтэн, Өдрийн сонины Вашингтон хот дахь тусгай сурвалжлагч
Хэрэглэдэг гар утас: iPhone
Хэрэглэдэг компьютер: Dell PC
Сошиал хуудсууд: Твиттер - @SaruulerdeneM, Фэйсбүүк - Мягмар Саруул-Эрдэнэ, Baabar.mn - Саруул
1. Таны карьераас бид юу юуг мэдэх ёстой вэ?
Олон талбарт хүч үзэхийг, хүч үзэж буй талбар бүрдээ тэргүүн эгнээнд явахыг эрхэм болгодог билээ. Багш – сурган хүмүүжүүлэх ухаан, Хэл шинжлэл, Орчуулга, Сэтгүүл зүй, Хэл заах арга, Номын сан судлал гэх мэт.
2. Таны ажлын дундаж нэг өдөр хэрхэн өнгөрдөг вэ?
Ажлын 8 цаг буюу өглөө наймаас орой 4 хүртэл номын сан дээр. Монгол номын товьёог хийнэ. Орой гэртээ. Хүүхдүүдтэйгээ жаал тоглоно, тэгээд ажлаас гадуурх бичих юман дээрээ сууна даа. Бичих юм гэдэг нь орчуулга, нийтлэл, судалгаа гэх мэт.
3. Таны ажлын нөү-хау?
Сүртэй юм байхгүй ээ. Олон ажил зэрэг эхлүүлдэг нэг онцлогтой. Нэг нь гацаад явахаа байчихвал нөгөөхөө бариад авна. Их том ажлын дундуур өөр нэг жижиг юм бичээд авах нь амралт болдог юм.
4. Ашиглахгүй байж чаддаггүй апп, хэрэгслүүд юу вэ?
Сүүлийн үед Office Lens гэж скан хийдэг апп-тай их зузаан нөхөрлөж байна. Өмнө хэдэн төгрөгөөр нэг апп авсан, тэгтэл үнэгүй ийм апп байсан санж. Номын санд Монголын үүх түүхтэй холбоотой элдэв сонин номтой таарна, хурдхан зурагжуулж аваад үлдэхгүй бол эргээд нөгөөхөө олоход хэцүү. Тиймээс энэ апп надад маш их хэрэг болж байна даа.
5. Цаг хэмнэх хамгийн сайн арга тань юу вэ?
Цагийг заавал хэмнэх гээд байдаггүй л юм. Жишээ нь би нэг номыг маш нухацтай судалж, нэг цаг уншиж судалж байж товьёог хийдэг. Хичээгээд, цаг хэмнээд, хурдалбал 30 минутад хийвэл хийх л байх. Гэхдээ нэг цагт хоёр муухан ажил хийснээс нэг чанартай ажил хийсэн нь дээр гэж бодох юм.
6. Хийх ажлаа хэрхэн төлөвлөдөг вэ?
Нэг талд нь юм хэвлэчихсэн хуучин хэрэггүй бичгийн цаас ажил, гэрт олон бий. Тийм цаасыг бичгийг нь дотор талд нь оруулаад уртааш нь, нарийхан урт юм болгоод нугалчихдаг юм. Тэгээд тэр өдрөө хийж дуусгах ёстой ажлаа дээрээс нь доош нь бичнэ. Хийснээ дараад яваад байна. Бүгдийг дарвал оройдоо нойр сайн хүрнэ. Ганц хоёр үлдчихвэл санаа зовоод сэрвэлзээд байна.
7. Эрч хүчээ хэрхэн сэлбэдэг вэ?
Хөл бөмбөг. Хашхирч орилоод тоглолт үзсэн ч сэргээд ирнэ, өөрөө дунд нь ороод тоглосон ч сэргээд ирнэ. Монгол Соёлын Төв маань хөл бөмбөгийн багтай, бүтэн сайн болгонд тоглодог. Би довтлогч.
8. Үндсэн ажлынхаа хажуугаар дурлаж хийдэг төсөл/ажил юу вэ?
Орчуулга, нийтлэл. Энэ намар "Грекийн домгууд" хэмээх ном бичиж, Монголд очихдоо хэвлүүлсэн.
9. Хийж буй ажлын онцлог юу вэ? Эерэг сайн ба хэцүү бэрхшээлтэй талууд?
Номын санч гэж бүхэл бүтэн шинэ мэргэжлийг яг одоо газар дээр нь сураад судлаад эзэмшээд явж байна. Долоо хоногт бүтэн 3 өдөр номын сан дээрээ хичээлд сууж, нөгөө хоёр өдөр нь ажилласаар байж, жирийн оюутны 4 жил сурч эзэмшдэг мэргэжлийг миний бие нэг жилд гүйцээх төлөвлөгөөтэй. Хөгширч ирээд шинэ мэргэжил эзэмших нь хүндрэлтэй юм. Гэвч монгол, кирилл, тод, манж, дөрвөлжин, төвөд үсгээрх номыг уншиж галиглаж чадах учраас хэл шинжээч хэмээх үндсэн мэргэжил маань давуу тал болж байна даа.
10. Та одоо юун дээр төвлөрч байгаа вэ? Ойрын төлөвлөгөө?
"Сурвалжлан олох – судлан орчуулах – олны хүртээл болгох" ийм гурван зүйл дээр төвлөрөн ажиллаж байна. Конгрессын Номын Сан бол мэдээлэл эх сурвалжийн их далай. Юуны өмнө эндээс Монголтой холбоотой чухал ном баримтыг олох ёстой, дараа нь судлах, орчуулах ёстой. Тэгээд олны хүртээл болгох хэрэгтэй. Яг одоо бол 18-р зуунд бичиж, Британийн Вангийн театрт тоглож байсан Чингис хааны тухай нэг эмгэнэлт жүжгийн эхийг олсноо судалж байна. Дилав хутагтын материалууд зах зухаасаа илэрч байна. 2020 ондоо багтаагаад энэ хоёр баримтыг судлаач уншигчдын гарт хүргэчих санаатай.
11. Та өөрийгөө хэрхэн хөгжүүлж, суралцдаг вэ?
Миний өмнө ажиллаж байсан Төрийн Департаментын Гадаад Харилцааны Их Сургууль ч тэр, одоо ажиллаж буй Конгрессын Номын Сан ч тэр, ажилтнуудаа хөгжүүлэх, мэргэжил дээшлүүлэх хөтөлбөртэй. Байнга хичээл сургалт, лекц семинар, уулзалт болж байна. Дарга нар ч оролцож өөрийгөө хөгжүүл гэж дэмжинэ. Шинэ содон сургалт бүрд л "би яваад сураад ирье" гээд нэрээ өгчихнө шүү дээ. Долоо хоног бүр ямар нэг иймэрхүү шинэ мэдээлэл, сургалтаар мэдлэг мэргэжлээ сэлбэж сууна даа.
12. Санал болгох ном, хөгжим, кино?
Тарантиногийн бүх киног үзээрэй. Нэг их олон ч биш, өөрөө бүр дугаарлаад явчихсан байгаа. Хөгжим гэвэл ардын урлагийг орчин үед "гүтгэсэн" Алтан ураг, Хөсөгтөн, Хү, Анда хамтлагийг сонсох дуртай. Ном бол гаднын аялагчдын Монголоор явсан тэмдэглэлийг унш. Өөрсдийгөө хөндлөнгөөс харах бас сонин, сургамжтай байдаг юм. Рамстедтын "Дорно этгээдэд долоон удаа", Николас Поппегийн "Дуртгал" зэрэг миний орчуулгууд бий.
Холбоотой: Рамстедтын "Дорно этгээдэд долоон удаа" номын тухай
www.unread.today
13. Авч байсан хамгийн сайн зөвлөгөө?
"Үхэх, үхэл, үхсэн хүн гэх мэтээс огт битгий айж, цээрлэж бай. Үхсэн хүн чамд хэзээ ч гай болохгүй, амьд хүнээс л айж яв" гэж Адиа хэлдэг байв.
14. Бусдад шидэх санаа?
"Өрөөндөө хамгийн мундаг нь байвал чи буруу өрөөнд сууж байгаагаа мэдээрэй" гэсэн нэг үг бий. Би МУБИС-ийн шилдэг залуу багш гэж цолыг авсан жилээ "өөр өрөө" эрэлхийлж Индианагийн их сургууль руу явсан хүн. АНУ-ын Төрийн Департаментын Гадаад Харилцааны Дээд Сургуульд арван жил ажилласны эцэст, өнгөрсөн жил өдийд "Шилдэг 4 багш"-ийнх нь нэгээр нь шалгарсан. Тэгмэгцээ буруу өрөөнд байгаагаа мэдээд одоо Конгрессын Номын Санд ирлээ. Энэ харин сүрхий том өрөө байна, үзэж тарна даа. Та бүхэн бас өрөөгөө ажаарай. Зөв өрөө чинь мөн үү? Өрөөндөө шилдэг нь бол та буруу өрөөнд байна гэсэн үг шүү.
З Зочин 2021.01.12 202.9.40.163
Чингис хааны тухай эмгэнэлт жүжгийн зохиол оллоо гэдэг сонин байна. Буруу өрөөнд суугаагаа мэдэж ахиж дэвжинэ гэдэг сүрхий ухаарал байна шүү. Сайхан ярилцлага байна. Амжилт хүсье
С Сараа 2019.12.15 216.194.5.18
Ёстой оруулаасай гэсэн хун оруулжэээ баярлалааа. Одоо Аюурзана, Олзийтогс эсвэл Шуудэрцэцэг зохиолчийг оруулж огооч????
А Анти 2019.12.14 66.181.178.125
Хэлэх сайн сайхан үг олдохгүй юм даа. САРУУЛ ахаа Та бол супер шүүү. Амжилт хүсье. Life is just smart tolerance.
У Уранзаяа 2019.12.13 66.181.161.96
Ямммммар гоё Inspiration авав аа. Залхуурч суугаадаа ичиж уншиж дуусгалаа даа. Маш их баярлалаа. Тийм нэг дүүрэн сайхан мэдрэмжээр цэнэглэгдлэээ. Баярлалаа
З Зочин 2019.12.13 66.181.161.96
Яааммммммар гоё эрч хүч Inspiration авав аа. Залхуу хойрго байгаад ичиж уншлаа даа. Маш их баярлалаа
З Зохиолч Лувсангийн Пүрэвдорж 2019.12.13 139.5.216.209
Тун хэрэгтэй ярилцлага байна. Харин, редактор нь хасаж товчлохдоо зарим газарт нь найруулгыг нь дордуулаа юу даа. Би Саруул-Эрдэнийг тавина. Хэл найлгыг нь ч гадарлана.
З Зочин 2019.12.12 66.181.167.95
Адиа - Төрөл садны ахмад настны нэрийг цээрлэн дуудах үг гэж mongoltoli дээр байна шүү. Авгайлж хэлдэг үг бололтой.
И Инга 2019.12.12 172.58.141.105
Гоё юмаа Оюунлаг сайхан юмс уншихаар л Огторгуйгаар дүүлэн аялах мэт Од мичид харах шиг л баясахуй дор Оргилуун их хүсэл мөрөөдөлд автах юм.
a adia 2019.12.12 150.129.140.126
“Үхэх, үхэл, үхсэн хүн гэх мэтээс огт битгий айж, цээрлэж бай. Үхсэн хүн чамд хэзээ ч гай болохгүй, амьд хүнээс л айж яв” гэж Адиа хэлдэг байв. ene Adia gej hen be kkk
Z Zochin 2019.12.11 192.82.67.181
Oyunlag orchin uyeiin atlaa undesnii hel soyloo deedeldeg! Mundag hun bn! Iim humuusiin tuhai iluu ih oruukaarai. Uneheer taalagdlaa
З Зочин 2019.12.11 64.119.23.188
Зочин таалагдлаа. Энгийн атлаа ухаарууштай санаа зөндөө байлаа. Хааяа жаахан жуль зочин сонгоод байдгийг эс тооцвол гоё булан шүү
W WOW 2019.12.11 66.181.167.95
Тэгмэгцээ буруу өрөөнд байгаагаа мэдээд одоо Конгрессын Номын Санд ирлээ. Энэ харин сүрхий том өрөө байна, үзэж тарна даа. Та бүхэн бас өрөөгөө ажаарай. Зөв өрөө чинь мөн үү? Өрөөндөө шилдэг нь бол та буруу өрөөнд байна гэсэн үг шүү.
З Зочин 2019.12.11 66.181.167.95
Ёстой сайхан ярилцлага уншчихлаа гоё байна аа их сайн мэдэхгүй танихгүй ч хүндэлдэг хүн маань орсон байна баярлалаа
J Jijgee 2019.12.11 66.181.167.95
wow, tanai ene bulan UNLOCK PODCAST shig podcast bolwol bvr saihnaa, ajlaa hiingee sonsmoor ... arai l shunaltai yu kkk, haayaa unshih zaw garahgui bh ymaa,
s saruul 2019.12.11 66.181.167.95
how i workiin shine helber mash ih taalagdaj baina shuu. hariultuud tovch bolson n bas tuurteh medremj ogohgui goi baina. amjilt husii