Шампань гэгч оргилуун дарс сурвалжит язгууртнуудын таалалд нийцэж, эдүгээ алдар хүнд, эд баялаг, баяр хөөр, амжилт бүтээлийг бэлгэдэх болжээ.

Мишлений одтой ресторанд хавч, нугасны элэг, загасны түрс, эмгэн хумс эсвэл мэлхийний гуя идэхээр ширээ захиалсан ч, амралтын өдрөөр “The Big Bang Theory” үзэхдээ ч бас оргилуун дарс ав. Зөвхөн үнэтэй хоол ч биш шаржигнуур тахиа, попкорн, макдональдсын шарсан төмстэй хүртэл оргилуун дарс үнэхээр сайн зохицдог.

Эсвэл оргилуун дарсыг шууд уусан ч болно. Шинэхэн ногоон алимыг хутгаар хальслан идэж байна гэж төсөөл дөө? Хүчиллэг, шүүслэг, төмөрлөг, исгэлэн тэр л амт чинь угтаа оргилуун дарс” шүү дээ.

Өглөөний цай, өдрийн хоол, оройн зоог гээд хүссэн үедээ хоёр хундагаас илүүгүй оргилуун дарс ууж болно. Харин хамгийн гол нь зөв сонгож сурах хэрэгтэй.

1. шампань гэж юу вэ?

Нэг зүйлийг тодорхой болгоё. Советское шампанское, Кава, Просекко, Абрау-Дюрсо, Цэс хайрхан ХХК-гийн гаргасан “Luxurious” гэх оргилуун дарс зэрэг шампань биш. Шампань болбол Франц улсын зүүн хойд хэсэгт орших бүс нутгийн нэршил. Барааны гарал үүслийн тодорхойлолтын дагуу зөвхөн уг бүсэд үйлдвэрлэгдсэн оргилуун дарсыг «шампань» гэнэ.

Шампань бүр оргилуун дарс мөн. Гэхдээ оргилуун дарс болгон шампань биш.

unread.media

2. ХУУРАЙ ЭСВЭЛ ЧИХЭРЛЭГ?

Шампань сонгоход урьдаар сахрын агууламжийг нь мэдсэн байх чухал. Brut Nature, Extra Brut, Brut гэж бичигдсэн бол хуурай. Extra dry, Sec гэвэл хагас хуурай. Demi-Sec, Doux гэдэг нь чихэрлэг амттайг илэрхийлдэг.

Оргилуун дарсанд агуулагдах сахрын тэмдэглэгээ:

Brut Nature – 0–3 гр/л

Extra Brut – 0–6 гр/л

Brut – 0–12 гр/л

Extra dry – 12–17 гр/л

Sec – 17–32 гр/л

Demi-Sec – 32–50 гр/л

Doux – 50+ гр/л

3. усан үзмийн сорт нь юу вэ?

Шампань худалдаж авахаасаа өмнө, усан үзмийн сортыг нь зөв, оновчтой тодорхойлбол амт, үнэрийг нь таних “сэжүүртэй” болдог.

Шампань хийхэд зөвшөөрөгдсөн долоон сортыг дурдвал — Chardonnay, Pinot Noir, Pinot Meunier, Arbane, Petit Meslier, Pinot Gris, Pinot Blanc.

Үйлдвэрлэгчид гол төлөв Chardonnay, Pinot Noir, Pinot Meunier гэсэн гурван сортыг ашигладаг. Харин Arbane, Petit Meslier, Pinot Gris, Pinot Blanc гэх дөрвөн сорт Шампань бүс нутгийн 0.3 хувийг эзэлдэг тул хэрэглэгдэх нь цөөн.

Лонхны шошгод “Blanc de Blancs” гэж бичигдсэн бол зөвхөн цагаан усан үзмийн сорт (Chardonnay, Arbane, Petit Meslier, Pinot Gris, Pinot Blanc), харин “Blanc de Noirs” гэвэл дан хар усан үзмийн сорт (Pinot Noir, Pinot Meunier) ашигласан болохыг илтгэдэг.

Дээрх тодотгол бичигдээгүй бол хар ба цагаан сорт хосолсон гэж ойлгоно.

Blanc de Blancs — Утгачилбал “Цагаанаас гаргасан Цагаан” гэсэн үг. Уруул чимчигнүүлсэн, исгэлэн, гашуун бас хүчиллэг амттай. Нимбэг, алим, хясаа, дун, балт далан хальс, мэлрэг цэцэг, долоогоно, далдуу модны цэцэг, бал чулуу, цахиур, шохой, анисны цийрийн үр, цагаан гаа, шид модны самар, бүйлсний самар, зөгийн бал зэрэг үнэртэнэ.

Blanc de Noirs — Утгачилбал “Хараас гаргасан Цагаан” гэсэн үг. Жимслэг, чихэрлэг амттай. Гүзээлзгэнэ, интоор, үхрийн нүд, нэрс, бөөрөлзгөнө, чавга, гүйлс, бэрсүүт жүрж, амар жимс, сарнайн ханд, цээнэ цэцэг, алаг нүдэн цэцэг, хатаасан лиш цэцэг, шанцайны мод, кофе, какао зэрэг үнэртэнэ.

4. ургацын жил чухал гэж үү?

Шампаний шошгод ургацын жил бичигдсэн эсэхээс шалтгаалж үнэ нь хэлбэлздэг. Хэрэв ургацын жилийг нь зааж, тодотгосон бол “Vintage Champagne”, үгүй бол “Non-Vintage Champagne” гэнэ.

NV Champagne өдөр тутмын хэрэглээнд, Vintage Champagne онцгой, тэмдэглэлт үйл явдлуудад түлхүү хэрэглэдэг.

NV (Non-Vintage) Champagne: Стандарт шампань, 15 сарын насжилттай. Өөр өөр жилийн цагаан/улаан дарснуудыг хольж, лонхонд нь дахин исгэлт хийдэг учраас NV Champagne-н шошгод ургацын жил бичигдэхгүй. Дээрх аргачлалаар тухайн брэнд олон жилийн турш бүтээгдэхүүнийхээ амт, чанарыг алдагдуулахгүй, нэг хэвийн байлгаж чаддаг давуу талтай.

Vintage Champagne: Дээд зэргийн шампань, 36+ сарын насжилттай. Шошгод заасан жилийн ургацыг л ашигладаг. Маш онцгой жилүүдэд л хийгддэг тул ховор бас өндөр үнэтэй. Ижил аргачлалаар үйлдвэрлэсэн хоёр өөр оны шампань (2011, 2012) эрс ондоо амтагдана.

5. ТЕРРУАР 

Шампаний шошгод Premier Cru эсвэл Grand Cru гэж тэмдэглэгдсэн бол маш сайн *терруарт ургасан усан үзмээр хийгдсэнийг тодорхойлдог. Шампань бүсэд 44 Premier Cru, 17 Grand Cru бий.

Терруар гэдэг нь усан үзэм ургах тухайн газар нутгийн байдал, хүрээлэн буй орчин, цаг уурын хүчин зүйлсийг хамарсан ойлголт юм.

САНАЛ БОЛГОХ НЬ:

Шошгод бичигдсэн үгсийг тайлбарлавал: Blanc de Blancs – 100% Chardonnay, Brut – Хуурай, 2012 – Ургацын жил, Le Mesnil – Терруар, ургац хурааж авсан талбайн нэршил (Grand Cru).

Salon 107 жилийн хугацаанд (1905 оноос 2012 он хүртэл) 43 vintage champagne худалдаанд гаргасан бөгөөд "Salon vintage champagne" – ийг 60 мянган лонхноос илүү үйлдвэрлэдэггүй.

Salon зөвхөн ургац сайтай жилүүдэд (арван жилд дөрвөн удаа) хийгддэг ба борлуулагдахаасаа өмнө арваас дээш жил лонхондоо насжидаг. Тухайлбал «Salon 2012» нь албан ёсоор 2022 оны нэгдүгээр сард зарагдаж эхэлсэн.

Луугийн нүд, цайны навч, голын чулуу, чийглэг нуга, юдзу (цитрус), шохой, хатаасан цэцэг зэрэг үнэртэх ба 13 градусын температурт уухад тохиромжтой.

Зах зээлийн үнэ: 1300 евро (өсөх хандлагатай)